Tản mạn về chuyện du học hệ sau đại học

Dưới đây là chia sẻ của bạn Hồ Nguyễn Anh Minh.

Mình thì kinh nghiệm cũng chẳng là gì so với các bậc tiền bối nhưng mình thấy có một số vấn đề các bạn bên Việt Nam thường mắc phải.

1) Luôn hỏi về quá trình thời gian học là bao lâu. Câu này rất khó trả lời khi các bạn hỏi GS hoặc các senior. Đơn giản vì họ chưa biết năng lực thật sự của bạn như thế nào thì làm sao dám guarantee về thời gian học của bạn ?

2) Tiền lương có nhiều hay không? Cái này khỏi bàn, bạn qua đây học là để học chứ 0 phải kiếm tiền xây nhà! Có đủ để ăn và sống là ok rồi, gặp trường hợp nuôi thêm vợ thì GS thông cảm, còn kiểu mới qua lương đòi như CEO thì mơ đi nhé! Nên hỏi tế nhị là qua đây ăn ở như thế nào, thể chế ra sao, bảo hiểm như sao. Đừng hỏi direct về tiền!!!!! Tối kỵ

3)Thái độ với người các bạn contact chưa đúng mực. Các bạn qua một lab nào đó, đồng nghĩa bạn bán thân cho lab đó và là người của lab đó. Hãy nghĩ nó như 1 gia đình nhỏ mà bạn phải thích nghi và làm quen. Vì vậy nếu bạn liên hệ 1 senior nào thì rất có nhiều khả năng senior đó sẽ hỏi về năng lực của bạn có khi phỏng vấn thay vì GS. Đơn giản là GS họ đi xin fund để kiếm tiền nuôi lab, không có thời gian rảnh rỗi interview hết cả chục cái application. Vì vậy đa số GS sẽ hỏi các senior sống ở các nước của applicant về trường, điểm, và khóa học của applicant. Các senior 0 có quyền quyết định bạn đc chọn hay không, nhưng họ có thể đưa ra recommend sau khi biết về bạn. Nên nhớ họ không biết gì về bạn nên bạn không biết PR bản thân với Senior thì họ hoàn toàn 0 có trách nhiệm gì với bạn. Chưa kể khi bạn qua lab này, người sẽ trực tiếp dạy bạn và chỉ đạo bạn là các senior chứ không phải GS. Nên nhớ điều đó, vì vậy có thái độ đúng mực với người đi trước.

4) Quá chảnh nếu mình học từ các Viện Hàn Lâm hay các chương trình dạy English. Cái này là bạn sai 100%. Bây giờ hiện tại funding đang đổ về Châu Á nhất là Hàn Sing và Nhật. Ngay cả dân Mỹ Âu cũng bay qua đây học nếu tình trạng kiếm fund bên kia khó khăn. Ưu điểm của Anh là bằng nhanh nhưng 0 có publication. Ưu điểm của Mỹ Hàn Nhật là đào tạo tốt và có báo nhưng thời gian có thể hơn 6 năm. Tùy vào strategies của bạn như thế nào mà apply đúng nơi đúng lúc. Và đặc biệt đừng nghĩ mình hơn ai vì mình học ở Viện hoặc chương trình English, cái này mình nói thật rất xàm. Bản thân mình học bên US 8 năm top 10 của class 2012 nhưng vẫn qua Hàn như thường, vì funding tốt, senior tốt và GS tốt có tâm với sinh viên. Các bạn đang chuẩn bị ra đời chứ không phải chỉ để lấy cái tấm bằng rồi huênh hoang. Các bạn có thể đang đấu với những thằng hàng khủng thật sự nếu xui, nhưng ai lường trước đc chuyện gì sẽ xảy ra bao giờ ? Cái mục tiêu là các bạn muốn có job sau khi tốt nghiệp đủ để nuôi bạn và gia đình nhỏ của bạn. Vì vậy nên có cái nhìn thực tế một chút để đừng tự đóng cánh cửa của mình vì bản thân bạn không thể nhìn thấy điểm yếu của mình, nhưng người ngoài nhận ra rất dễ.

5) Chọn các lab có nhiều project. Cái này thì mình nói nhỏ là lab nhiều project 0 có nghĩa bạn sẽ la liếm đc project và tốt nghiệp sớm nhé. Đúng hơn là nên vào lab của các GS associate chứ 0 nên ham vào lab full Prof thì đúng hơn. Đơn giản là Full Prof thì họ có nhiều fund nên phong thái publish cũng nhàn rỗi. Trong khi các Associate Prof thì phải đấu nhau để xin fund, đăng báo nhiềù, nhanh và hiệu quả cao vì vậy áp lực cũng nhiều nhưng đổ lại bạn đc nhiều hơn mất. Tóm lại, tất cả dựa vào năng lực và sự cố gắng của bản thân, không ai sẽ lúc nào cũng dọn sẵn cỗ cho bạn ăn.

6) Quá nghe lời các senior ở VN. Cái này lại là 1 vấn đề tế nhị. Các senior ở VN đã từng làm việc ở lab nào đó, nhưng họ sẽ không biết đc thể chế và môi trường của lab hiện tại. Vì vậy việc của các bạn là update thông tin hiện tại bằng mọi cách, chứ đừng quá tin vào các senior hiện đang ở VN, their information is outdated !!!! Bạn applied, thì bạn phải có trách nhiệm!

Thôi nhé, mình nói nhiêu đó thôi, mong các bạn nào đang là senior thì chỉ lại các tiểu đệ của mình hợp lẽ để các tiểu đệ xin đc position bên các nước nhé !